رهبری در سازمان

رمز موفقیّت یک رهبر را می‌توان، میزان قابلیت‌های او در هدایت نیروی‌انسانی تحت امرش دانست. به همین دلیل است که مدیریت را کار با دیگران و از طریق آنان در جهت کسب اهداف یک سازمان تعریف می‌کنند. از سویی دیگر، شیوه رهبری در هر سازمان ، جزئی از فرهنگ سازمان و تمدن جامعه‌ای که سازمان در آن قرار گرفته است، محسوب می‌شود.

رهبری از مجموعه‌ایی از ارزش‌های مذهبی، فلسفی، هنری، سیاسی، اقتصادی و.. تشکیل می‌شود. یک رهبر وظیفه دارد انگیزه و رغبت را در نیروهای انسانی زیردستش تقویت کند تا آنان تلاش لازم را برای دستیابی به اهداف سازمانی خود داشته باشند.

یک محتوای کاربردی برای شما: نقش انگیزه در موفقیت فردی و تیمی

معنای رهبری چیست؟

متفکران علوم انسانی، مفهوم رهبری را از ابعاد مختلفی مورد بحث قرار داده‌اند و برای آن تعاریف مختلفی ارائه داده‌اند که در ادامه به بررسی این تعاریف می‌پردازیم:

• گروهی، رهبری را بخشی از وظایف مدیریت می‌دانند.
• گروهی دیگربرای رهبری مفهوم وسیع‌تری از مدیریت قائل‌اند و آن را توانایی ترغیب دیگران به کوشش مشتاقانه برای دستیابی به اهداف معین می‌دانند.
• در تعریفی دیگر، رهبری را مشتمل بر فعالیت‌هایی می‌دانند که افراد یک سازمان یا جامعه را برای تلاش مشتاقانه در جهت کسب اهداف گروهی، تحت تاثیر قرار می‌دهد.
• رهبری را می‌توان تحت تاثیر قرار دادن دیگران به جهت کسب اهداف مشترک هم نامید.

بررسی تفاوت‌های رهبری با مدیریت

بنابر تعاریفی که در بالا عنوان شد به طور خلاصه می‌توان رهبری را نفوذ در دیگران به جهت کسب اهداف دانست و مدیریت را می‌توان نفوذ در دیگران جهت کسب اهداف سازمانی دانست(مدیر یک رهبر سازمانی است، در حالیکه رهبر وظیفه‌ای فراسازمانی دارد).

برای رهبری می‌توان اهداف مختلفی را در نظرگرفت، در حالیکه در مدیریت اهداف سازمانی اولویت دارند. اگر فردی در رده عملیاتی بر تصمیم مدیرعالی سازمان اثر بگذارد، در آن صورت آن فرد در این مورد خاص رهبر است و مدیرعالی پیرو. به عبارتی دیگر، در رهبری سلسله‌مراتب مطرح نیست و رهبر می‌تواند حتی عضو سازمان هم نباشد.

یک رهبر باید پیش از آنکه رهبر باشد باید یک مدیر باشد:
آشنایی با مهارت‌های مورد نیاز برای یک مدیر

خصوصیات رهبری در سازمان ها

خصوصیاتی که برای یک رهبر در نظر گرفته می‌شود هر روز طولانی‌تر می‌شود حتی پژوهشگران هم نتوانسته‌اند به یک توافق مشخص در این زمینه دست پیدا کنند. مهمترین خصوصیات یک رهبر:

1. هوش: انتظار می‌رود تا رهبران از پیروان خود باهوش‌تر باشند، زیرا که رهبران نیازمند تجزیه و تحلیل مشکلات و مسائل پیچیده هستند.
2. بیان رسا: علاوه بر هوش، یک رهبر برای نفوذ در پیروان خود و ترغیب آنان به انجام امور مختلف باید از بیان رسایی برخوردار باشد.
3. رشد اجتماعی و آینده‌نگری: ظرفیت فکری و انسانی رهبر باید به گونه‌ای باشد که از لحاظ روحی، مغلوب ناکامی‌ها یا مغرور از موفقیّت‌ها نشود. همچنین یک رهبر باید با تعریف چشم‌اندازهای درست برای خود و افراد تحت‌نظرش، با آینده‌نگری به مسائل بیندیشد.
4. انگیزش درونی: رهبران معمولا همیشه به دنبال دستیابی به اهداف بالاتری هستند. دستیابی به یک هدف آن‌ها را ساکن و راضی نخواهد کرد. پس کسی که به دنبال رهبری است باید سطح انگیزه‌های خود را بالا نگه دارد و تلاش و پشتکار زیادی داشته باشد تا افراد پیرو او نیز انگیزه بگیرند.

آینده رهبری سازمانی در جهان

پرندگان به تجربه دریافته‌اند که تابع و دنباله‌رو رهبر بودن باعث می‌شود تا مسیر خود را گم نکنند و راحت‌تر پرواز کنند. غازهای کانادایی با این ترفند می‌توانند کیلومترها پرواز کنند و حداقل انرژی را مصرف کنند. آن‌ها به تجربه دریافته‌اند که رهبری را باید تفویض کنند و از قدرت همه‌ی اعضای گروه برای پیش‌برد اهداف‌شان استفاده کنند.

مشکل افرادی که نمی‌خواهند در فعالیّت گروهی و تیمی، کار برجسته‌ای انجام دهند این است که معمولا تمایلی برای واگذاری رهبری به افراد شایسته‌تر ندارند. برعهده‌گرفتن رهبری یک گروه کاری بسیار حائز اهمیت است. اگر رهبر ثبّات نداشته باشد مرتب دچار لغزش می‌شود و ممکن است باعث شکست کسب و کارها شود.

آشنایی با تیم‌سازی و تاثیر آن بر رشد کسب و کار

جایگاه رهبری در یک سازمان پیش‌رو

یک رهبر قوی باید به تمامی مسائل اشراف داشته باشد و با دقّت و وسواس پیگیر تحقق اهداف عالی در سازمان یا جامعه تحت‌امر خود باشد. یک رهبر باید ارزش‌هایی را به کارکنان خود ارائه دهد که در رشد آنان تاثیر مثبت بگذارد.

این ارزش‌ها می‌تواند در زمینه‌های کسب و کاری، توسعه فردی یا حتی ارتباطات موثر باشد. یک رهبر، باید به هرم مازلو و نیازهای‌انسانی کارکنان خود توجه داشته باشد تا بتواند بیشترین تاثیر را بر روی آن‌ها و عملکردشان بگذارد.