رشد در سازمان‌های نوپا

سازمان‌های نوپا یا شرکت نوآفرین یا همان استارت‌آپ(Startup) شرکتی می‌باشد که به تاژگی ایجاد شده و سعی در ایجاد کارآفرینی شخصی یا اجتماعی دارد. معمولا چنین شرکت‌هایی از رشد سریعی برخوردار هستند و سعی می‌کنند برای مسائلی که در جامعه شایع هستند و عدّه زیادی با آن مواجه هستند یک راه‌حل نوآورانه و پایدار ارائه کنند.

سازمان‌های نوپا باید توانایی تجاری‌سازی ایده‌ها را داشته باشند تا بتوانند در بازارهای رقابتی دوام بیاورند.

تعریف سازمان نوپا

در ادامه به معرفی چند تعریف از یک سازمان نوپا می‌پردازیم. این تعاریف به خوبی ابعاد ومحدوده یک شرکت استارت‌آپی را نشان می‌دهند.

1. سازمان نوپا یک مرحله اولیّه در چرخه حیات یک شرکت و دوره‌ای کوتاه و موقت در کسب و کار است.
2. سازمان نوپا در جستجو یافتن مدلی برای کسب و کار است.
3. سازمان نوپا به دنبال روش‌هایی چابک و ناب(Lean & Agile) برای رشد کسب و کار است.
4. کسب و کار نوپا بر مبنای ایده نوآورانه ایجاد می‌شود و رشد سریعی دارد.
5. تمامی کسب و کارهای مبتنی بر فناوری(وب، موبایل و..) لزوما سازمان نوپا نیستند امّا بسیاری از کسب و کارهای نوپا برپایه فناوری‌های سطح بالا شکل می‌گیرند زیرا که فناوری هزینه‌ها را کاهش داده و امکان مقیاس‌پذیری و تکرارپذیری را بوجود می‌آورد.
6. هر کسب و کار کوچک و متوسطی الزاما یک سازمان نوپا نمی‌باشد.
7. سازمان‌های نوپا بر مبنای ارزش‌ها، مفاهیم و فرآیندهای کارآفرینی، خلاقیت، ایده‌سازی، تجاری‌سازی، نوآوری و .. شکل می‌گیرند.

ویزگی‌های مهم سازمان‌های نوپا

استارت‌آپ های امروزی باید دارای یک سری ویژگی خاص باشند تا بتوانند در بازارهای رقابتی دوام بیاورند و رشد کنند. در اینجا به بیان چند مورد از مهمترین این ویژگی‌ها می‌پردازیم:

1. مبتنی بر خلاقیت، نوآوری و ابتکار هستند.
2. برپایه کار تیمی شکل می‌گیرند، در چنین کسب و کارهایی تعامل و همکاری بین اعضا جایگاه ویژه‌ای دارد.
3. ابهام و عدم قطعیت ویژگی بارز سازمان‌های نوپا می‌باشد. این ابهام احتمال شکست را به شدت افزایش می‌دهد، البتّه شرکت‌های نوپا سعی می‌کنند با انعطاف‌پذیری بالا ریسک‌ها را کاهش داده و شانس موفقیّت خود را افزایش دهند.
4. مقیاس‌پذیر و تکرارپذیرند. استارت‌آپ ها باید بتوانند در مقیاس گسترده اجرا شوند و قابلیت تکرار‌پذیری داشته باشند.
5. قابلیت تغییر و تطابق بالایی با شرایط بازار و جامعه را دارند.
6. معمولا سازمان‌های نوپا سعی می‌کنند از فناوری اطلاعات به خوبی بهره ببرند تا بتوانند هزینه‌های خود را مدیریت کرده و به رقابت‌پذیری بالایی دست پیدا کنند.
7. آینده‌نگر بودن از مهمترین ویژگی‌های یک استارتاپ موفق می‌باشد.
8. توانایی حل مسئله در یک سازمان نوپا می‌تواند موجب رشد سریع گردد. استارت‌آپ ها سعی می‌کنند با تلاش و پشتکار چالش‌هایی که با آن مواجه می‌شوند را یک به یک حل کرده و مسیر رشد و تعالی خود را به خوبی سپری کنند.
9. سازمان‌های نوپا منظم و با برنامه هستند و با یادگیری از اشتباهات گذشته خود، به بهبود مستمر فرآیندهای خود می‌پردازند.
10. رعایت اخلاق کاری و مشتری مداری پایه و اساس کار شرکت‌های استارت‌آپی می‌باشد.
11. انگیزه بالا داشتن نیز از جمله ویژگی‌های چنین سازمان‌هایی است که باعث می‌شود تا برنامه‌ها و طرح‌های اجرایی توسط مدیران و کارکنان با جدّیت دنبال شود.

مراحل رشد سازمان‌های نوپا

سازمان‌های نوپا ۵ مرحله تکامل را طی می‌کنند که هر مرحله از یک آرامش و بحران تشکیل شده است و در پایان هر مرحله به یک انتخاب ختم می‌گردد.

بحران رهبری

هر دوره تکامل نشان‌دهنده سبک مدیریتی غالب است که رشد سازمان را موجب می‌شود و هر دوره‌ی بحرانی از یک مسئله مدیریتی حکایت دارد که تداوم رشد سازمان در گرو حل آن است.

بحران استقلال

در طول این مراحل، مدیر و افراد کلیدی سازمان خط‌مشی اداره سازمان را تعیین می‌کنند. بطورکلی، رفتار با سرپرستان سطوح پایین‌تر، جنبه‌ی آمرانه دارد. مدیران سطوح پایین‌تر پس از کسب تجربه کافی، تقاضای استقلال بیشتری می‌کنند که سرانجام بحران استقلال پیش می‌آید ومدیر با واگذاری اختیارات بیشتر به زیردستان رشد سازمان را تداوم می‌بخشد.

بحران کنترل

در این مرحله ساختار سازمان گرایش غیرمتمرکز به خود می‌گیرد و پس از مدتی مدیران رده بالا متوجه می‌شوند که کنترل بسیاری از عملیات متنوع را کم‌کم از دست داده‌اند که در این صورت بحران کنترل جلوه‌گر می‌شود و راه‌حل موثر آن ایجاد هماهنگی است زیرا بازگشت به تمرکز نامناسب است و در میان افرادی که از آزادی عمل برخوردار بوده‌اند خصومت و تنفر ایجاد می‌کند.

بحران تشریفات اداری

مکانیزم‌های هماهنگی، پس از مدتی بحران رعایت افراطی تشریفات اداری را پیش می‌آورد. این بحران هنگامی رخ می‌دهد که سازمان بیش از حد بزرگ و پیچیده شده باشد بطوری که دیگر مشکل بتوان از طریق برنامه‌های رسمی و سیستم‌های خشک آن را اداره کرد. علاج بحران تشریفات زاید اداری ایجاد روحیه همکاری در سازمان می‌باشد که این امر نیز بوسیله تیم‌سازی و خود کنترلی بوجود می‌آید.

بحران بعدی چندان مشخص نیست و برحسب ساختار سازمانی ممکن است بوجود بیاید که می‌توان آن را با کمک راه‌حل‌های خلاقانه و همکاری حل نمود.