مدیریت مالی و نقش آن در سازمان ها

برای یک سازمان تولیدی یا خدماتی ضروری است که بتواند با اداره صحیح امور در محیطی پویا به ایفای نقش خود بپردازد. مدیریت جامع باید به کلیه جنبه‌های عملیاتی سازمان شامل تولید کالا یا ارائه خدمات، فعالیت‌های فروش و بازاریابی، آموزش، مدیریت منابع انسانی، مدیریت اطلاعات و طبقه‌بندی آن‌ها و همچنین مدیریت مالی بپردازد.

تعریف مدیریت مالی

مدیریت مالی(Financial Management) عبارتست از جریان تصمیم‌گیری مالی براساس جمع‌آوری اطلاعات مالی و پیش‌بینی وقایعی که برمبنای مدل‌های اقتصادی و آنالیز نتایج اقدامات صورت می‌پذیرد. واژه امور مالی را می‌توان به عنوان مدیریت جریانات پولی در یک سازمان تعریف کرد.

می‌توان گفت که امورمالی یا مدیریت مالی از زیرشاخه‌های امور اداری محسوب می‌شود. توسعه مدیریت مالی با استفاده از اصول حسابداری، اقتصاد و سایر رشته‌ها انجام می‌گردد. با آنکه امور مالی دارای تئوری‌ها و اصول منحصربفرد خود می‌باشد امّا اساسا با کاربردهای عملی شناخته می‌شود و از لحاظ حرفه‌ای و شغلی با حسابداری و اقتصاد تمایز زیادی دارد.

معرفی زیرشاخه‌های علم مدیریت مالی

مدیریت مالی از لحاظ تقسیم‌بندی عملی شامل ۵ شاخه تخصصی است. و هر کدام از این شاخه‌ها با توجه به ساختار هر سازمانی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرند.

۱- امورمالی عمومی

مقامات حکومتی، پولی را از منابع متعدد در اختیار می‌گیرند و براساس سیاست‌های خود آن را مصرف می‌کنند. آن‌ها مالیات‌ها و سایر وجوهات را جمع‌آوری می‌کنند و اهداف غیرانتفاعی را دنبال می‌کنند.

۲- امورمالی بین‌المللی

این شاخه از امورمالی معاملات اقتصاد بین‌الملل بین افراد و ملل را مورد بررسی قرار می‌دهد و با جریانات پولی بین کشورها مرتبط است.

۳- امور مالی موسسات مالی

ساختار اقتصادی یک کشور از قبیل موسسات مالی-اعتباری، بانک‌ها، بنگاه‌های اقتصادی و غیره را شامل می‌شود.

۴- تحلیل اوراق بهادار و سرمایه‌گزاری

این شاخه، توسط افراد و موسسات سرمایه‌گزار مورد استفاده قرار می‌گیرد. اندازه‌گیری ریسک معاملات اوراق بهادار و بازدهی احتمالی بازارهای مالی از وظایف این شاخه امور مالی می‌باشد.

۵- مدیریت‌مالی بخش خصوصی

مسائل مالی شرکت‌های خصوصی را بررسی می‌کند و به جستجوی منابع و وجوه با هزینه کم می‌پردازد و به دنبال فعالیت‌های سودآور تجاری می‌باشد.

وظایف یک مدیر مالی

یک مدیر مالی برای دستیابی به اهداف تعیین شده باید وظایف خود را در چند زمینه زیر انجام دهد. این وظایف عبارتند از:

1. هدایت سازمان به طرف نقدینگی: یک مدیر مالی باید بتواند منابع نقدینگی و درآمدزایی را برای سازمان خود شناسایی کند.
2. هدایت سازمان به طرف سودآوری: اینکه در یک سازمان هزینه‌ها از درآمد کمتر باشد بسیار مهم است. سازمان‌هایی می‌توانند رشد و توسعه یابند که سودآور باشند. مدیریت هزینه‌ها یکی از وظایف مهم مدیران مالی می‌باشد.
3. اداره دارایی‌ها: هر سازمانی دارای یک سری دارایی و اموال مشخص است. مدیریت بهینه این دارایی‌ها می‌تواند نرخ بهره‌وری را افزایش دهد و جلوی ائتلاف و هدررفت منابع را بگیرد.
4. اداره وجوه: به پول نقد، مبالغ قرض شده و همچنین درآمدهای اکتسابی در هر سازمانی “وجوه” گفته می‌شود. مدیر مالی باید مدیریت وجوه سازمانی را برعهده گیرد و به صورت مستمر گزارش‌هایی را به مدیرعامل ارائه دهد. مدیرمالی با کمک وجوه، امور تجاری سازمان را پیش می‌برد و صورتحساب‌های سازمانی را پرداخت می‌کند. همچنین مدیرمالی می‌تواند با کمک این وجوه و با موافقت هئیت مدیره به سرمایه‌گزاری در پروژه‌های سودآور پردازد.

مدیریت مالی مهمترین بخش برای تحقق اهداف عالی یک سازمان می‌باشد. اگر هر سازمانی در حوزه امور مالی نتواند عملکرد مثبتی را از خود نشان دهد بقیه اجزای آن سازمان نیز با نارسایی و بحران مواجه خواهند شد.