نظریه سازماندهی در مدیریت
سازماندهی ، فرآیندی است که طی آن تقسیم کار مین افراد و گروه‌های کاری و همچنین هماهنگی میان آنان به منظور کسب اهداف صورت می‌گیرد. اهمیت مطالعه سازمان و روش‌های سازماندهی در این است که ارگان‌های سازمان یافته‌تر از کارآیی بیشتری برخوردار هستند و کارکنان‌شان از رضایت شغلی بالاتری برخوردار هستند.
باید توجه داشت که سازماندهی یک نوع فعالیت دوره‌ای است نه یک فعالیت روزانه. سازماندهی باعث اجرای درست برنامه‌ها می‌شود. در واقع داشتن برنامه‌ریزی بدون سازماندهی فاقد ارزش است. هرگاه یک سازمان با مشکل جدیدی مواجه شود مدیر دلیل و آثار آن مشکل را بررسی کرده و در صورت لزوم با تغییراتی، فرآیندها را به شکلی سازماندهی می‌کند تا در آینده، آن مشکلات بروز نکنند.
مراحل سازماندهی
می‌توان سازماندهی را یک فرآیند سه مرحله‌ای به شرح زیر دانست:
- طراحی کارها و فعالیت‌ها
- واگذاری فعالیت‌های موجود در یک سازمان به پست‌های مختلف سازمانی
- برقراری ارتباط میان پست‌ها به منظور کسب اهداف مشترک
یک سازمان بر اساس فرآیندهای سازمانی خود شکل می‌گیرد.
معمولا ساختار سازمانی به صورت غیررسمی و براساس روابط بین مسئولیت‌های مختلف ایجاد می‌گردد. این ساختار بعد از مدتی که عملکرد مناسبی را از خود به نمایش بگذارد به صورت رسمی تصویب و اجرا می‌شود. باید توجه داشت که واژه‌های سازمان(Organization)، سازماندهی(Organizing) و سختار سازمانی(Organizational Structure) معمولا در متون مدیریتی به جای یکدیگر به کار می‌روند.
شکل گیری ساختار سازمانی
فرض کنیم، یک نفر قصد راه‌اندازی یک شرکت طراحی را دارد. در ابتدا او برای خود تعدادی کارمند استخدام می‌کند. ساختار سازمانی در چنین مرحله‌ایی مشابه شکل ۱ خواهد بود.
شرکت مذکور پس از مدتی، عملکرد خوبی را از خود نشان می‌دهد و به مرور زمان به تعداد کارکنان افزوده می‌شود. مدیر برای پیش‌برد اهداف خود و کنترل بهتر نیاز دارد تا به افرادی، اختیارات بیشتری را بدهد. بنابراین اومجبور است نقش‌های جدیدی را برای شرکت خود تعریف کند.(شکل۲)
توسعه کسب و کار در این مثال باعث می‌شود تا شرکت مذکور گسترش بیشتری پیدا کند و دارای واحدها ونمایندگی‌های مختلفی شود. در این‌جا مدیر مجبور است ساختار سازمانی خود را مشابه شکل ۳ بروز نماید.
ساختارسازی فرآیندی است که به مرور زمان و همزمان با تکامل یک شرکت شکل می‌گیرد. این ساختار معرفی پست‌های مختلف سازمانی، حیطه و وظایف آن‌ها خواهد بود. رئیس شرکت در مثال بالا، در نهایت مجبور خواهد شد ساختار سازمانی خود را به صورت رسمی اعلام کند و برای هر بخشی مسئولی را معرفی نماید.
نمودار سازمانی یا چارت سازمانی
هنگامی که یک سازمان رسمیت پیدا می‌کند، اولیّن سندی که باید تنظیم شود نمودار سازمان یا همان چارت سازمانی است. یک نمودار سازمانی حاوی اطلاعات زیر می‌باشد:
- نمایش واحدهای مختلف سازمانی
- نمایش قوی‌ترین واحدها در بالای نمودار
- نمایش ارتباطات سازمانی با استفاده از خطوط
معمولا نمودارهای سازمانی به صورت عمودی(استاندارد)، وظیفه‌ای، افقی یا دایره‌ای نمایش داده می‌شوند. معمولا نمودار عمودی به عنوان استاندارد اصلی نمایش چارت‌های سازمانی محسوب می‌شود.
در پست‌های آینده درباره انواع ساختارهای سازمانی به طور مفصل صحبت خواهیم کرد.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
سازگاری شغلی و تاثیر آن بر روی عملکرد سازمان
سازگاری شغلی یکی از مفاهیمی است که کارکنان یک سازمان در هر موقعیت شغلی با تسلط به آن میتوانند به کسب و کار برای خروج از بحرانها کمک کنند.
نقش فرهنگ سازمانی
فرهنگ سازمانی تصویری از احساسات، ادراک‌های مشترک کارکنان نسبت به سازمان و چگونگی انجام کارها و رفتارهای درون سازمانی خواهد بود.
انواع کنترل سازمانی
کنترل سازمانی به یک مدیر کمک می‌کند تا بتواند وظایف خود را به بهترین شکل انجام دهد و اهداف سازمان را برآورده سازد.
مراحل مختلف فرآیند کنترل
فرآیند کنترل در هر سازمانی از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا که تضمین‌کننده موفقیت‌های برنامه‌ها در واحدهای مختلف می‌باشد.
مفهوم و اهمیت کنترل در یک سازمان
می‌توانیم بگوییم کنترل در یک سازمان، مقایسه بین بایدها و هست‌ها می‌باشد. یعنی در برنامه‌ریزی آن چه پیش‌بینی کرده‌ایم بایدها و مطلوب‌های ما است و آن چه انجام شده، هست‌ها و موجودها می‌باشد
معرفی نظریه‌های انگیزش در مدیریت
انگیزه را می‌توان نیازها، خواسته‌ها، تمایلات یا قوای درونی افراد تعریف کرد. به عبارتی می‌توان گفت که هیچ رفتاری را فرد انجام نمی‌دهد که انگیزه یا نیازی محرک آن نباشد. نظریه‌های انگیزش در بهبود کیفیت و سبک رهبری، مدیران در یک سازمان نقش دارند.
دیدگاهتان را بنویسید