چگونه خلاق شویم و خلاقیت خود را بروز دهیم
فرآیند خلاقیت
در این پست قصد داریم تا به یکی از بنیادی ترین پرسش هایی بپردازیم که در سالیان اخیر مطرح گردیده است و آن هم این است که چگونه خلاقیت در برخی از افراد اتفاق می افتد ؟ امّا قبل از آن که به این موضوع بپردازیم ، مناسب تر آن است که به یک سئوال مهم دیگر پاسخ دهیم . آن سئوال عبارتست : تفاوت نوآوری و خلاقیت چیست ؟
نوآوری و خلاقیت
ظهور خلاقیت فرآیند پیچیده ای است . امّا باید توجه داشت که میان نوآوری (innovation) و خلاقیت (creativity) تفاوت زیادی وجود دارد . خلاقیت را می توان توانایی و قدرت ایجاد یک فکر جدید (ایده) تعریف کرد ، در حالی که نوآوری به معنای بکارگیری ایده های نوین ناشی از خلاقیت در کسب و کارها می باشد .

نوآوری در یک سازمان می تواند منجر به تولید یک محصول جدید ، خدمت جدید یا حتی یک راهکار جدید برای انجام یک فرآیند باشد . نوآوری می تواند حتی بکارگیری یک راهکار قدیمی در حل یک مساله جدید باشد ، البتّه به شرطی که تاکنون کسی آن روش را استفاده نکرده باشد .
مراحل ظهور خلاقیت در انسان ها
هرچند که دوره ها و مقالات آموزشی بسیاری برای ظهور خلاقیت وجود دارد امّا صاحبنظران هنوز نتوانسته اند به ارائه راهکاری جامع برای ظهور و پرورش خلاقیت دست یابند . با این حال محققان یک سری مراحل را برای پیشرفت خلاقت مطرح می کنند که می تواند در این زمینه راهگشا باشد . در ادامه به بررسی این مراحل می پردازیم :
۱- داشتن نگرش مثبت به ایده های جدید :
یک فرد خلاق باید به آزادی فکر توجه کند و سعی کند ایده های جدیدی که به ذهن خود و اطرافیانش می رسد را بپذیرد و آن ایده ها را پرورش دهد تا به بلوغ کافی برسند .
۲- حساسیت نشان دادن نسبت به مشکلات :
شناخت مشکلات و تجه کردن به آنها می تواند موجب رشد خلاقیت در افراد گردد . یک فرد خلاق ابتدا مسائل و مشکلات را می پذیرد و سعی می نماید تا به صورت خلاقانه آن مشکل را برطرف نموده و به هدف خود دست یابد .
۳- توجه به به مواد خام ایده ها :
یک ایده معمولا از دانش افراد نسبت به یک موضوع ، اندیشه های دیگران و تجربیات ارزشمند گذشته بدست می آید . این منابع معمولا از طریق مطالعه ، آموزش ،مشاهد و آزمایش ، مصاحبه و گفتگو ، توجه به رسانه های گروهی ، سفرهای گوناگون ، حضور در کنفرانس ها و نمایشگاه های تخصصی و … بدست می آیند .
باید توجه داشت که یک ایده هرگز در خلاء شکل نخواهد گرفت . افراد خلاق ایده ها و تفکرات خود را در معرض دید و قضاوت عموم قرار می دهند و سعی می کنند از تجربیات متخصصان بهره کافی را ببرند .
۴- گردآوری تفکرات :
یک فرد خلاق هرگز خود را محدود به یک فکر یا ایده نمی کند ، بلکه سعی می کند با حضور در جلسات توفان فکری ، ایده های مختلف رابشنود و بهترین مسیر و راه حل را برای حل یک مشکل بیابد . باید توجه داشت که در خلاقیت همانطور که کیفیت یک ایده اهمیت دارد کمیّت ایده ها هم مهم هستند .
هرچه تعداد ایده بیشتری در اختیار شما باشد ، امکان یافتن بهترین راه حل ها افزایش خواهد یافت . پس یک فرد خلاق هرگز ذهن خود را محدود به یک راهکار نمی نماید . او تلاش می کند تا بهترین راهکارها را با کمک بهترین تیم های کاری بوجود آورد .
۵- فعال کردن ضمیر ناخودآگاه برای حل مسائل پیچیده :
افراد خلاق وقتی که درگیر یک مسئله ای می شوند به صورت شبانه روزی در تلاش برای حل آن مشکل می باشند . در بسیاری از مواقع ضمیر ناخودآگاه به کمک افراد خلاق می آید و راهکارهای جالبی را به ذهن آنها انتقال می دهد .
در علم روانشناسی داریم که ذهن خودآگاه تنها قسمت کوچکی از قدرت ذهنی آدمی را تشکیل می دهد این در حالی است که بسیاری از سلول های مغزی ما (ضمیر ناخودآگاه) همواره به دنبال حل بسیاری از مجهولات پیچیده می باشند .
معمولا در حالت عجز و ناتوانی این ضمیر ناخودآگاه است که به کمک ما می آید و راهکارهای متنوع و قابل توجهی را ارائه می دهد . روانشناسان این مرحله را خواب بر روی مساله (Sleeping on the Problem) می نامند که فرد در آن به طور غیرمستقیم به جواب یک مسئله دست خواهد یافت .
۶- ظهور ناگهانی یک فکر (ایده) :
در سالیان اخیر شاهد این بوده ایم که بسیاری از ایده ها با یک جرقه کوچک در ذهن افراد شکل گرفته است در حالی که فرد انتظار ظهور چنین ایده ای را نداشته است .
افراد خلاق همواره منتظر چنین جرقه ها و لحظاتی باقی می مانند . شاید یافتن یک ایده مطلوب چندین سال به طول بینجامد ، اما چنین افرادی هرگز ناامید نخواهند شد و همواره به دنبال یافتن موقعیت های بکر و تازه باقی می مانند .
(مطالب مشابه : خلاقیت و نوآوری)
(مطلب مرتبط : انواع تفکر)
گردآورنده : مسعود معاونی
درباره مسعود معاونی
من مسعود معاونی استراتژیست محتوا و فعال در زمینه بلاگری و وبمستری هستم. در این سایت به موضوعات مرتبط با مدیریت میپردازم و سعی میکنیم خوانندگان سایت را با مباحث مدیریت به صورت جامع و کامل آشنا نمایم.
نوشته های بیشتر از مسعود معاونیمطالب زیر را حتما مطالعه کنید
۱۰ راهکار برای مدیریت استارتاپهای ایرانی
استارتاپها یا همان شرکتهای نوپا از جمله مفاهیمی هستند که به تازگی مطرح شدهاند به همین دلیل مدیریت استارتاپهای ایرانی مشکل و پیچیده است.
رشد در سازمانهای نوپا
سازمانهای نوپا یا شرکت نوآفرین یا همان استارتآپ(Startup) شرکتی میباشد که به تاژگی ایجاد شده و سعی در ایجاد کارآفرینی شخصی یا اجتماعی دارد.
دیدگاهتان را بنویسید